Tydzień Bibliotek

Strona główna
Regulamin
Tydzień Bibliotek
Olga Tokarczuk Nobel 2018
Gustaw Herling-Grudziński
Leopold Tyrmand
czytelnia
aforyzmy o książce
historia
zbiory
lektury lic. 3-letnie
lektury nowe liceum
katalogi
biblioteki cyfrowe
nowe książki
podręczniki 2020/2021
ciekawe strony
Literackie nagrody Nobla

 

Prezydium Zarządu Głównego Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich dokonało wyboru hasła promującego XVII edycję ogólnopolskiego programu Tydzień Bibliotek, który będzie realizowany przez biblioteki w całej Polsce w dniach 8-15 maja 2020 r. Hasło brzmi „Zasmakuj w bibliotece”.

Autorem hasła jest Mariusz Nakielny, starszy kustosz Powiatowej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Bochni, który uzasadniania wybór w następujący sposób:

"Zasmakuj w bibliotece, bo książką warto się delektować, smakujmy słowa, ciągle i wciąż od nowa. Korzystajmy z kalejdoskopu ofert dla naszych najważniejszych gości – Czytelników, by każdy z nich znalazł w bibliotece łakomy literacki kąsek. To dla was entuzjastów literatury i kultury jesteśmy".

   

 

8 maja już od 18 lat jest ogólnopolskim Dniem Bibliotekarza i Bibliotek. Inicjatywa ta została zapoczątkowana przez Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich.

     Pierwszy raz dzień ten zorganizowano przy udziale Okręgu SBP we Wrocławiu. Wydarzenie skierowane pierwotnie tylko  do bibliotekarzy stało się świętem rozpoczynającym Tydzień Bibliotek, podczas którego książnice publiczne, uniwersyteckie, pedagogiczne, szkolne i inne organizują wiele konferencji, warsztatów i spotkań dla czytelników.  

 

Św. Wawrzyniec - patron bibliotekarzy

   Św. Wawrzyniec pochodził z Hiszpanii. Był diakonem w czasach papieża Sykstusa II. Wawrzyniec oddał swe życie w 258 r., w obronie bezcennych dóbr kultury, w tym ksiąg, dlatego obrany został opiekunem bibliotek i patronem bibliotekarzy. Jego święto przypada 10 sierpnia, na pamiątkę okrutnej śmierci. W ikonografii przedstawiany jest w stroju diakona z kratą, na której został umęczony, ponadto z Ewangelią i krzyżem oraz sakiewką, ponieważ rozdawał jałmużnę ubogim.
    Św. Wawrzyniec patronuje również ubogim, piekarzom, kucharzom, pszczelarzom, szklarzom, rymarzom, piwowarom, oberżystom, praczkom,
prasowaczkom, strażakom, administratorom,  uczniom i studentom. Opiekuje się również winnicami, i chorymi na reumatyzm

                                                                     Źródło:   Ks. WincentyZaleski 

       „Święci na każdy dzień”     

          Warszawa 1989  

 

Biblioteka (bibliothekebiblion – książka,  thēkē – zbiornik) – instytucja kultury, która gromadzi, przechowuje i udostępnia materiały biblioteczne oraz informuje o materiałach bibliotecznych (swoich i obcych). W innym znaczeniu jest też nazwą samego budynkupomieszczenia lub mebla zawierającego zbiory biblioteczne.

Biblioteki i ich zbiory stanowią dobro narodowe oraz służą zachowaniu dziedzictwa narodowego. W Polsce biblioteki organizują i zapewniają dostęp do zasobów dorobku nauki i kultury polskiej oraz światowej.

Materiały biblioteczne to zbiór dokumentów, które są gromadzone, przechowywane i udostępniane w bibliotekach. Klasyczne zbiory biblioteczne są mocno związane z nośnikami fizycznymi. Materiały dostępne w postaci cyfrowej są gromadzone i udostępniane w tzw. bibliotekach cyfrowych.

 

Najstarsze biblioteki świata

 

 

  Ruiny Świątyni Nippur, dawniej w której gmachu mieściła  się najstarsza znana biblioteka

 

          1. Biblioteka świątynna w Nippur

 

  Najstarsze znane nam biblioteki powstawały w Sumerze w okresie od XXVI do XXV wieku przed Chrystusem. Pierwsi bibliotekarze byli prawdopodobnie kapłanami, jednymi z najwyżej postawionych ludzi na sumeryjskiej ziemi. Najważniejsza biblioteka znajdowała się w mieście najwyższego boga z sumeryjskiego panteonu – Enlila. Zabezpieczono w jej ruinach tysiące glinianych tablic. Dzięki temu wiemy nie tylko, jak wyglądało życie w starożytnym Sumerze, ale też jak zaawansowana była ówczesna nauka (m.in. matematyka czy meteorologia) oraz w co wierzyli Sumeryjczycy.

 

Jeden z zachowanych wizerunków Aszurbanipala

  2. Biblioteka Aszurbanipala

  Jeden z zachowanych wizerunków Aszurbanipala

  I to właśnie on dla ugruntowania swojej potęgi założył jedną z największych bibliotek starożytnego świata. Aszurbanipal wiedział, że wiedza to potęga, dlatego pragnął ją zdobyć i zabezpieczyć. Sam nie tylko był człowiekiem znającym pismo, ale mamy podstawy twierdzić, że czytał biegle w różnych językach (w jego zbiorach znajdowały się zarówno tablice spisane w języku akadyjskim, jak i sumeryjskim). By zdobyć jak najwięcej wiedzy, wysłał swoich emisariuszy do każdej części królestwa z rozkazem przysłania do swojej siedziby każdej zapisanej tablicy. Ponadto zatrudnił skrybów, którzy przepisywali dla niego teksty..

 

XIX-wieczne wyobrażenie Biblioteki Aleksandryjskiej

XIX - wieczne wyobrażenie Biblioteki Aleksandryjskiej

  3. Biblioteka Aleksandryjska

  

   Biblioteka Aleksandryjska  – największa biblioteka świata starożytnego, istniejąca w Aleksandrii, założona przez Ptolemeusza I Sotera.

Biblioteka Aleksandryjska funkcjonowała przy Muzeum Aleksandryjskim w okresie od III wieku p.n.e. do IV wieku n.e. Nie znaleziono żadnego tekstu, który byłby sporządzony w obrębie biblioteki. Lokalizacja biblioteki jest nieznana.

 

Ilustracja

Orygenes, kolekcjoner pism chrześcijańskich

   4. Biblioteka w Cezarei

  

   Jedna z największych bibliotek starożytnego świata, założona przez Orygenesa, ok. 231 roku, a rozwijana później przez Pamfila z Cezarei i Euzebiusza z Cezarei. Zawierała ok. 30 000 ksiąg. W okresie przynależności Cezarei do Bizancjum tamtejsza szkoła odgrywała rolę ważnego ośrodka intelektualnego, a biblioteka była najważniejszym zbiorem chrześcijańskich dzieł. Jeden z podstawowych typów tekstu Nowego Testamentu, tekst cezarejski, związany jest z tym ośrodkiem.

 

Święta księga zapisana w języku ge'ez. W tym języku były spisane księgi przechowywane w bibliotece w Aksum.

Święta  księga  zapisana w języku GE’EZ

   5. Biblioteka w Aksum

   Królestwo Aksum było jednym z najpotężniejszych państw afrykańskich i nie bez powodu na jego dziedzictwo powołuje się Etiopia. Aksum było państwem chrześcijańskim i także tu gromadzono święte teksty, tłumacząc je na język ge’ez. To najprawdopodobniej ze zbiorów biblioteki Aksum (nie zaś z biblioteki aleksandryjskiej) korzystali koptyjscy mnisi, tłumacząc święte księgi chrześcijańskie.

 

Ilustracja

Klasztor św. Katarzyny na tle góry Synaj

   6. Biblioteka w Klasztorze Świętej Katarzyny

   Zawiera ona 4500 prac i jest zamknięta dla zwiedzających. Jest to najstarsza nieprzerwanie działająca biblioteka w historii. Została założona w VI w. n.e. i posiada obecnie największą kolekcję literatury religijnej po Bibliotece Watykańskiej. Biblioteka św. Katarzyny zawiera 6 tys. rękopisów, w tym 2319 greckich, 284 łacińskich, 600 arabskich oraz koptyjskie, syriackie, etiopskie, ormiańskie, gruzińskie; najstarsze pochodzą z IV w.

Biblioteka Watykańska

   7. Biblioteka Watykańska

  Jedna z najstarszych i najbardziej znanych bibliotek. Założona w 1448 przez papieża Mikołaja V jako publiczna biblioteka miasta Rzymu i początkowo zbiory zawierały 350 greckich, łacińskich i hebrajskich woluminów. Zbiory rosły w szybkim tempie – 1455 – 1200 woluminów, 1481 – 3500 woluminów, 1990 – 1,3 mln woluminów
   Dzisiaj biblioteka przechowuje 75 000 manuskryptów i ponad 1,1 miliona drukowanych książek, w tym 8500 inkunabułów. Ponadto w Tajnych Archiwach Watykanu przechowywane jest 150 000 pozycji

Biblioteka Kongresu USA

   8. Biblioteka Kongresu USA

   Biblioteka Kongresu – amerykańska biblioteka w Waszyngtonie – największa tego typu instytucja na świecie.We wrześniu 2015 Biblioteka posiadała w swoich zbiorach ponad 162 mln różnego rodzaju dokumentów, w tym m.in. ponad 38,6 mln książek, 70,3 mln rękopisów, 5,6 mln map i atlasów, 14,2 mln fotografii, 17,1 mln mikrofilmów oraz 7,2 mln dokumentów muzycznych w ponad 470 językach.7% zbiorów to dokumenty w językach słowiańskich, w tym największy w USA zbiór polskich książek. Całość zajmuje 856 km półek. Biblioteka dysponuje (w 3 budynkach) 22 czytelniami ogólnymi, 3 wydzielonymi czytelniami dla kongresmenów oraz biblioteką sztuki (John F. Kennedy Center). Wyposażona jest w system komputerowy o pojemności 13 mln rekordów oraz w 3000 terminali. Pełni funkcję biblioteki narodowej.

 

 

Najpiękniejsze  biblioteki świata

 

 

Biblioteka w Dublinie

 

Dublin, Irlandia

Biblioteka w Rio de Janerio

Rio de Janeiro, Brazylia

Coimbra, Portugalia

Biblioteka Joanina w Coimbirze

Biblioteka Escorialu, Madryt

Jedna z sal biblioteki Escorialu

Admont, Austria, opactwo benedyktynów

Biblioteka w opactwie w Admont

Biblioteka Narodowa Francji, Paryż
 

Publiczna biblioteka w Nowym Jorku, Nowy Jork, USA
 

Biblioteka Jagiellońska

Biblioteka Narodowa w Warszawie

 

 

Najciekawsze biblioteki w Polsce

  Stacja Kultura, miejska biblioteka znajdująca się na dworcu   kolejowym w Rumi, uznana za najpiękniejszą bibliotekę na świecie

     Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie

                      Biblioteka w Czarnym Borze

                       Biblioteka Miejska w Opolu

              Biblioteka Raczyńskich w Poznaniu

Sopoteka - biblioteka w Sopocie

Centrum Informacji Naukowej i Biblioteka Akademicka w Katowicach

 

             Biblioteka Grafit we Wrocławiu

 

Najnowocześniejsze biblioteki świata

 

         Biblioteka Jose Vasconcelos, Meksyk

Czarny Diament – Duńska Biblioteka Królewska, Kopenhaga

 

Biblioteka Uniwersystecka w Delft, (Holandia)

Parque Biblioteca Espana, Medellin

Idea Store Whitechapel, Londyn

Biblioteka Publiczna Vuillaneva, (Kolumbia)

 

Białoruska Biblioteka Narodowa, Mińsk

Biblioteka Geisel, San Diego

Biblioteka Publiczna w Vancouver

Biblioteka Uniwersytetu Yale

 

Oni byli bibliotekarzami

 

Georges Bataille (1897-1962) - francuski filozof, krytyk literacki i pisarz (eseista, prozaik, poeta). Od 1922 do 1944 pracował w Bibliotece Narodowej. Następnie w bibliotekach w Carpentras (Prowansja) i w Orleanie.

Louis Hector Berlioz (1803 - 1869) – francuski kompozytor, twórca symfonii romantycznej, pisarz i krytyk muzyczny. Był pracownikiem Biblioteki Konserwatorium Paryskiego.

Jorge Luis Borgès (1899-1986) - argentyński pisarz, poeta i eseista, jedna z najbardziej charakterystycznych postaci literatury XX wieku. W 1938 r. otrzymał posadę w Bibliotece Miejskiej w Buenos Aires, skąd został usunięty w 1946 r. za antyrządowe poglądy. Po obaleniu Juana Peróna, w 1955 r. został dyrektorem Biblioteki Narodowej.

Laura Bush (1946) – żona byłego prezydenta Stanów Zjednoczonych Georga W. Busha, bibliotekarka, w latach 2001-2009 pierwsza dama. Sprawuje patronat nad kolejnymi edycjami Narodowego Festiwalu Książki organizowanego w Bibliotece Kongresu w Waszyngtonie.

Marcel Duchamp (1887 - 1968) – francuski malarz i szachista. Pracował w Biblioteque Sainte-Genevieve.

Anatole France (1844-1924) - poeta, powieściopisarz i krytyk francuski, bibliofil i historyk. Laureat Literackiej Nagrody Nobla (1921). W 1866 otrzymał posadę bibliotekarza w Senacie, gdzie od 1876 zajmował się tworzeniem katalogu systematycznego.

Giacomo (Jacques) Girolamo Casanova (1725 - 1798) był awanturnikiem, podróżnikiem i literatem – a przede wszystkim uwodzicielem. W 1785 zatrudnił się jako bibliotekarz na zamku Dux (dzisiaj Duchcov) w północno-zachodnich Czechach, w wiejskiej posiadłości austriackiego księcia
Josepha Karla von Waldsteina.

Johann Wolfgang von Goethe (1749-1832) - najwybitniejszy niemiecki poeta okresu romantyzmu i jeden z najbardziej znaczących w skali światowej, dramaturg, prozaik, uczony, polityk, wolnomularz. Od 1797 był bibliotekarzem w Bibliotece Księżnej Anny Amalii w Weimarze.

Jacob Grimm (1785 - 1863) niemiecki uczony, filolog, prawnik, członek Akademii Nauk, profesor uniwersytetu w Berlinie, bajkopisarz. Pracował w bibliotece króla Westfalii. Wilhelm Grimm (1786 - 1859) - prawnik, twórca gramatyki niemieckiej , członek Akademii Nauk, profesor uniwersytecki, bajkopisarz. Bibliotekarz w Kassel. Po 1829 r. bracia przenieśli się na Uniwersytet w Getyndze, gdzie otrzymali stanowiska bibliotekarzy i profesorów. Pracowali tam do 1833 r.

Théophile Gautier (1811-1872) - francuski pisarz, poeta, dramaturg, krytyk literacki, teatralny i krytyk sztuki; przedstawiciel francuskiego romantyzmu. Był bibliotekarzem księżniczki Matyldy, kuzynki Napoleona III, która prowadziła znany salon literacki.

Zbigniew Herbert (1924 - 1998) – polski poeta, eseista, dramatopisarz, autor słuchowisk; kawaler Orderu Orła Białego. Z wykształcenia ekonomista, prawnik i filozof. W pewnym okresie zarabiał na życie sporządzając bibliografie i kwerendy biblioteczne.

David Hume (1711-1776 tamże) filozof, pisarz i historyk urodzony w Szkocji, wychowany w Anglii, żyjący we Francji i w Anglii. W latach 1752-1757 był bibliotekarzem w Edynburgu.

Maria Kownacka (1894-1982) - ulubiona pisarka kilku pokoleń , autorka popularnego „Plastusiowego pamiętnika” oraz wielu przeznaczonych dla dzieci powieści, opowiadań, wierszy, utworów scenicznych i słuchowisk radiowych. Była także nauczycielką, bibliotekarką i działaczką społeczną.

Gottfried Wilhelm Leibniz, znany także pod nazwiskiem Leibnitz (1646 -1716 w) – niemiecki filozof, matematyk, prawnik, inżynier–mechanik, fizyk, historyk i dyplomata. Od r. 1676 sprawował obowiązki bibliotekarza i historiografa przy dworze hanowerskim. Stworzył, powszechnie używany do dziś, biblioteczny system katalogowy, obecnie zwany klasycznym, numerycznym katalogiem rzeczowym.

Joachim Lelewel (1786 - 1861) – polski historyk, numizmatyk, poliglota (znał 12 języków), heraldyk i działacz polityczny, bibliotekarz w Publicznej Bibliotece przy Uniwersytecie w Warszawie.

Charles-Marie-René Leconte de Lisle (1818-1894) - francuski poeta, filozof, filolog klasyczny i krytyk literacki epoki romantyzmu. W 1873 otrzymał posadę bibliotekarza w Senacie.

Mao Zedong, Mao Tse-Tung (1893-1976) - chiński przywódca komunistyczny. Przewodniczący Komunistycznej Partii Chin. Po skończeniu szkoły wyjechał na studia do Pekinu, gdzie zarabiał pracując jako bibliotekarz w bibliotece uniwersyteckiej.

Golda Meir (1898-1978)– izraelski polityk, premier Izraela, minister pracy, spraw zagranicznych. Była czwartym premierem Izraela, pełniąc to stanowisko od 1969 do 1974 roku. Przed rozpoczęciem kariery politycznej pracowała jako bibliotekarka.

Adam Mickiewicz ( 1798 -1855) – jeden z największych polskich poetów, działacz i publicysta polityczny. Od 1852 aż do wyjazdu do Konstantynopola pracował w Bibliotece Arsenału w Paryżu.

Andre Norton (1912- 2005) - amerykańska pisarka, przedstawicielka literatury fantasy i science fiction. W 1932 zatrudniła się w zespole bibliotek w Cleveland. Przez 18 lat pracowała jako asystent bibliotekarza w dziecięcej sekcji Nottingham Branch Library w Cleveland. W latach 1940-1941 pracowała jako bibliotekarka w nadzwyczajnym wydziale katalogów Biblioteki Kongresowej.
 

Papież Pius XI (Achilles Ratti ) - (1857 - 1939) włoski kardynał, wizytator papieski, papież, pracował w Bibliotece Ambrozjańskiej w Mediolanie (zajmował się tam m.in. konserwatorstwem, muzealnictwem, zabezpieczaniem starodruków oraz zdobył gruntowną wiedzę historyczną).

Marcel Proust (1871-1922) - francuski pisarz zaliczany do najwybitniejszych prozaików XX wieku. W 1896 r. pracował jako wolontariusz w Bibliotece Mazarine.

Julian Przyboś (1901- 1970) - poeta, eseista i tłumacz, był jednym z najwybitniejszych poetów Awangardy Krakowskiej. W grudniu 1939 r. otrzymał posadę bibliotekarza w Zakładzie Narodowym im. Ossolińskich we Lwowie.

Helena Radlińska (1879 - 1954) - znana szerokim kręgom nauczycieli oraz pracowników społecznych i oświatowych przede wszystkim jako twórca najbardziej wszechstronnej polskiej szkoły pedagogicznej - szkoły pedagogiki społecznej. Położyła też ogromne zasługi dla rozwoju oświaty, była organizatorką i teoretykiem bibliotekarstwa i badaczem czytelnictwa.

Stefan Żeromski (1864 – 1925) polski pisarz, publicysta, dramaturg, był pomocnikiem bibliotekarza w Bibliotece Ordynacji Zamojskich w Warszawie. W Szwajcarii pracował jako bibliotekarz w Muzeum Narodowym Polskim w Raperswilu.