|
|
Prezydium Zarządu Głównego Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich
dokonało wyboru hasła promującego XVII edycję ogólnopolskiego
programu Tydzień Bibliotek, który będzie realizowany przez
biblioteki w całej Polsce w dniach 8-15 maja
2020 r. Hasło brzmi „Zasmakuj
w bibliotece”.
Autorem hasła jest Mariusz Nakielny, starszy kustosz Powiatowej
i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Bochni, który uzasadniania
wybór w następujący sposób:
"Zasmakuj w bibliotece, bo książką warto się delektować,
smakujmy słowa, ciągle i wciąż od nowa. Korzystajmy z
kalejdoskopu ofert dla naszych najważniejszych gości –
Czytelników, by każdy z nich znalazł w bibliotece łakomy
literacki kąsek. To dla was entuzjastów literatury i kultury
jesteśmy". |
|
|
8 maja już od 18 lat
jest ogólnopolskim Dniem Bibliotekarza i Bibliotek.
Inicjatywa ta została zapoczątkowana przez Stowarzyszenie
Bibliotekarzy Polskich.
Pierwszy raz
dzień ten zorganizowano przy udziale Okręgu SBP we
Wrocławiu. Wydarzenie skierowane pierwotnie tylko do
bibliotekarzy stało się świętem rozpoczynającym Tydzień
Bibliotek, podczas którego książnice publiczne,
uniwersyteckie, pedagogiczne, szkolne i inne organizują
wiele konferencji, warsztatów i spotkań dla czytelników. |
Św. Wawrzyniec - patron
bibliotekarzy
Św. Wawrzyniec
pochodził z Hiszpanii. Był diakonem w czasach papieża
Sykstusa II. Wawrzyniec oddał swe życie w 258 r., w obronie
bezcennych dóbr kultury, w tym ksiąg, dlatego obrany został
opiekunem bibliotek i patronem bibliotekarzy. Jego święto
przypada 10 sierpnia, na pamiątkę okrutnej śmierci. W
ikonografii przedstawiany jest w stroju diakona z kratą, na
której został umęczony, ponadto z Ewangelią i krzyżem oraz
sakiewką, ponieważ rozdawał jałmużnę ubogim.
Św. Wawrzyniec patronuje również ubogim, piekarzom,
kucharzom, pszczelarzom, szklarzom, rymarzom, piwowarom,
oberżystom, praczkom,
prasowaczkom, strażakom, administratorom, uczniom i
studentom. Opiekuje się również winnicami, i chorymi na
reumatyzm.
Źródło: Ks. WincentyZaleski
„Święci na każdy dzień”
Warszawa 1989 |
|
Biblioteka (bibliotheke; biblion –
książka, thēkē – zbiornik) – instytucja
kultury, która gromadzi, przechowuje i udostępnia
materiały biblioteczne oraz informuje o materiałach
bibliotecznych (swoich i obcych).
W innym znaczeniu jest też nazwą samego budynku, pomieszczenia lub mebla zawierającego
zbiory biblioteczne.
Biblioteki i ich zbiory stanowią dobro
narodowe oraz służą zachowaniu dziedzictwa narodowego. W
Polsce biblioteki organizują i zapewniają dostęp do zasobów
dorobku nauki i kultury polskiej oraz światowej.
Materiały biblioteczne to zbiór dokumentów,
które są gromadzone, przechowywane i udostępniane w
bibliotekach. Klasyczne zbiory biblioteczne są mocno
związane z nośnikami fizycznymi. Materiały dostępne w
postaci cyfrowej są gromadzone i udostępniane w tzw. bibliotekach
cyfrowych.
|
Najstarsze biblioteki świata
Ruiny Świątyni Nippur, dawniej
w której gmachu mieściła się najstarsza znana
biblioteka
|
1. Biblioteka świątynna w Nippur
Najstarsze znane nam biblioteki
powstawały w Sumerze w okresie od XXVI do XXV wieku przed
Chrystusem. Pierwsi bibliotekarze byli prawdopodobnie
kapłanami, jednymi z najwyżej postawionych ludzi na
sumeryjskiej ziemi. Najważniejsza biblioteka znajdowała się
w mieście najwyższego boga z sumeryjskiego panteonu – Enlila.
Zabezpieczono w jej ruinach tysiące glinianych tablic.
Dzięki temu wiemy nie tylko, jak wyglądało życie w
starożytnym Sumerze, ale też jak zaawansowana była ówczesna
nauka (m.in. matematyka czy meteorologia) oraz w co wierzyli
Sumeryjczycy.
|
Jeden
z zachowanych wizerunków Aszurbanipala |
2. Biblioteka Aszurbanipala
Jeden
z zachowanych wizerunków Aszurbanipala
I to
właśnie on dla ugruntowania swojej potęgi założył jedną z
największych bibliotek starożytnego świata. Aszurbanipal
wiedział, że wiedza to potęga, dlatego pragnął ją zdobyć i
zabezpieczyć. Sam nie tylko był człowiekiem znającym pismo,
ale mamy podstawy twierdzić, że czytał biegle w różnych
językach (w jego zbiorach znajdowały się zarówno tablice
spisane w języku akadyjskim, jak i sumeryjskim). By zdobyć
jak najwięcej wiedzy, wysłał swoich emisariuszy do każdej
części królestwa z rozkazem przysłania do swojej siedziby
każdej zapisanej tablicy. Ponadto zatrudnił skrybów, którzy
przepisywali dla niego teksty..
|
XIX - wieczne wyobrażenie Biblioteki Aleksandryjskiej |
3. Biblioteka
Aleksandryjska
Biblioteka Aleksandryjska –
największa biblioteka świata starożytnego,
istniejąca w Aleksandrii,
założona przez Ptolemeusza
I Sotera.
Biblioteka Aleksandryjska
funkcjonowała przy Muzeum
Aleksandryjskim w okresie
od III wieku p.n.e. do IV wieku n.e. Nie znaleziono żadnego
tekstu, który byłby sporządzony w obrębie biblioteki.
Lokalizacja biblioteki jest nieznana.
|
Orygenes, kolekcjoner pism chrześcijańskich |
4. Biblioteka w
Cezarei
Jedna
z największych bibliotek starożytnego świata, założona przez
Orygenesa, ok. 231 roku, a rozwijana później przez Pamfila z
Cezarei i Euzebiusza z Cezarei. Zawierała ok. 30 000 ksiąg.
W okresie przynależności Cezarei do Bizancjum tamtejsza
szkoła odgrywała rolę ważnego ośrodka intelektualnego, a
biblioteka była najważniejszym zbiorem chrześcijańskich
dzieł. Jeden z podstawowych typów tekstu Nowego Testamentu,
tekst cezarejski, związany jest z tym ośrodkiem.
|
Święta księga zapisana w języku GE’EZ |
5. Biblioteka w Aksum
Królestwo Aksum było
jednym z najpotężniejszych państw afrykańskich i nie bez
powodu na jego dziedzictwo powołuje się Etiopia. Aksum było
państwem chrześcijańskim i także tu gromadzono święte
teksty, tłumacząc je na język ge’ez. To najprawdopodobniej
ze zbiorów biblioteki Aksum (nie zaś z biblioteki
aleksandryjskiej) korzystali koptyjscy mnisi, tłumacząc
święte księgi chrześcijańskie.
|
Klasztor św. Katarzyny na
tle góry
Synaj |
6.
Biblioteka w Klasztorze Świętej Katarzyny
Zawiera ona 4500 prac
i jest zamknięta dla zwiedzających. Jest to najstarsza
nieprzerwanie działająca biblioteka w historii. Została
założona w VI w. n.e. i posiada obecnie największą kolekcję
literatury religijnej po Bibliotece Watykańskiej. Biblioteka
św. Katarzyny zawiera 6 tys. rękopisów, w tym 2319 greckich,
284 łacińskich, 600 arabskich oraz koptyjskie, syriackie,
etiopskie, ormiańskie, gruzińskie; najstarsze pochodzą z IV
w. |
Biblioteka Watykańska |
7.
Biblioteka Watykańska
Jedna z
najstarszych i najbardziej znanych bibliotek. Założona w
1448 przez papieża Mikołaja V jako publiczna biblioteka
miasta Rzymu i początkowo zbiory zawierały 350 greckich,
łacińskich i hebrajskich woluminów. Zbiory rosły w szybkim
tempie – 1455 – 1200 woluminów, 1481 – 3500 woluminów, 1990
– 1,3 mln woluminów
Dzisiaj biblioteka przechowuje 75 000 manuskryptów i ponad 1,1
miliona drukowanych książek, w tym 8500 inkunabułów. Ponadto
w Tajnych Archiwach Watykanu przechowywane jest 150 000
pozycji |
Biblioteka Kongresu USA |
8. Biblioteka
Kongresu USA
Biblioteka Kongresu
– amerykańska biblioteka w Waszyngtonie –
największa tego typu instytucja na świecie.We wrześniu 2015
Biblioteka posiadała w swoich zbiorach ponad 162 mln różnego
rodzaju dokumentów, w tym m.in. ponad 38,6 mln książek,
70,3 mln rękopisów,
5,6 mln map i atlasów,
14,2 mln fotografii, 17,1 mln mikrofilmów oraz
7,2 mln dokumentów muzycznych w ponad 470 językach.7%
zbiorów to dokumenty w językach słowiańskich, w tym
największy w USA zbiór polskich książek. Całość zajmuje 856
km półek. Biblioteka dysponuje (w 3 budynkach) 22
czytelniami ogólnymi, 3 wydzielonymi czytelniami dla
kongresmenów oraz biblioteką sztuki (John F. Kennedy
Center). Wyposażona jest w system komputerowy o
pojemności 13 mln rekordów oraz w 3000 terminali. Pełni
funkcję biblioteki
narodowej.
|
|
Najpiękniejsze biblioteki świata
Biblioteka w Dublinie |
Dublin, Irlandia |
Biblioteka w Rio de Janerio |
Rio de Janeiro, Brazylia |
Coimbra, Portugalia |
Biblioteka Joanina w Coimbirze |
Biblioteka Escorialu, Madryt |
Jedna z sal biblioteki
Escorialu |
Admont, Austria, opactwo
benedyktynów |
Biblioteka w opactwie w Admont |
Biblioteka Narodowa Francji,
Paryż
|
Publiczna biblioteka w Nowym
Jorku, Nowy Jork, USA
|
Biblioteka Jagiellońska |
Biblioteka Narodowa w Warszawie |
Najciekawsze biblioteki w Polsce
Stacja Kultura, miejska
biblioteka znajdująca się na dworcu kolejowym w Rumi, uznana
za najpiękniejszą bibliotekę na świecie |
Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie |
Biblioteka w Czarnym Borze |
Biblioteka Miejska w Opolu |
Biblioteka Raczyńskich w Poznaniu |
Sopoteka - biblioteka w Sopocie |
Centrum Informacji Naukowej i Biblioteka Akademicka w
Katowicach
|
Biblioteka Grafit we Wrocławiu |
Najnowocześniejsze biblioteki świata
Biblioteka Jose Vasconcelos,
Meksyk |
Czarny Diament – Duńska
Biblioteka Królewska, Kopenhaga
|
Biblioteka Uniwersystecka w Delft, (Holandia) |
Parque Biblioteca Espana, Medellin |
Idea Store Whitechapel, Londyn |
Biblioteka Publiczna Vuillaneva, (Kolumbia)
|
Białoruska Biblioteka Narodowa, Mińsk |
Biblioteka Geisel, San Diego |
Biblioteka Publiczna w Vancouver |
Biblioteka Uniwersytetu Yale |
Oni byli bibliotekarzami
Georges Bataille (1897-1962)
- francuski filozof, krytyk literacki i pisarz (eseista,
prozaik, poeta). Od 1922 do 1944 pracował w Bibliotece
Narodowej. Następnie w bibliotekach w Carpentras (Prowansja)
i w Orleanie. |
Louis Hector Berlioz (1803 - 1869) – francuski
kompozytor, twórca symfonii romantycznej, pisarz i krytyk
muzyczny. Był pracownikiem Biblioteki Konserwatorium
Paryskiego. |
Jorge
Luis Borgès (1899-1986) - argentyński pisarz,
poeta i eseista, jedna z najbardziej charakterystycznych
postaci literatury XX wieku. W 1938 r. otrzymał posadę w
Bibliotece Miejskiej w Buenos Aires, skąd został usunięty w
1946 r. za antyrządowe poglądy. Po obaleniu Juana Peróna, w
1955 r. został dyrektorem Biblioteki Narodowej. |
Laura Bush (1946) – żona byłego prezydenta Stanów
Zjednoczonych Georga W. Busha, bibliotekarka, w latach
2001-2009 pierwsza dama. Sprawuje patronat nad kolejnymi
edycjami Narodowego Festiwalu Książki organizowanego w
Bibliotece Kongresu w Waszyngtonie. |
Marcel Duchamp (1887 -
1968) – francuski malarz i szachista. Pracował w Biblioteque
Sainte-Genevieve. |
Anatole France (1844-1924)
- poeta, powieściopisarz i krytyk francuski, bibliofil i
historyk. Laureat Literackiej Nagrody Nobla (1921). W 1866
otrzymał posadę bibliotekarza w Senacie, gdzie od 1876
zajmował się tworzeniem katalogu systematycznego. |
Giacomo
(Jacques) Girolamo Casanova (1725 - 1798) był
awanturnikiem, podróżnikiem i literatem – a przede wszystkim
uwodzicielem. W 1785 zatrudnił się jako bibliotekarz na
zamku Dux (dzisiaj Duchcov) w północno-zachodnich Czechach,
w wiejskiej posiadłości austriackiego księcia
Josepha Karla von Waldsteina. |
Johann Wolfgang von Goethe
(1749-1832) - najwybitniejszy niemiecki poeta okresu
romantyzmu i jeden z najbardziej znaczących w skali
światowej, dramaturg, prozaik, uczony, polityk, wolnomularz.
Od 1797 był bibliotekarzem w Bibliotece Księżnej Anny Amalii
w Weimarze. |
Jacob
Grimm (1785 - 1863) niemiecki uczony, filolog,
prawnik, członek Akademii Nauk, profesor uniwersytetu w
Berlinie, bajkopisarz. Pracował w bibliotece króla
Westfalii. Wilhelm Grimm
(1786 - 1859) - prawnik, twórca gramatyki niemieckiej ,
członek Akademii Nauk, profesor uniwersytecki, bajkopisarz.
Bibliotekarz w Kassel. Po 1829 r. bracia przenieśli się na
Uniwersytet w Getyndze, gdzie otrzymali stanowiska
bibliotekarzy i profesorów. Pracowali tam do 1833 r. |
Théophile Gautier (1811-1872)
- francuski pisarz, poeta, dramaturg, krytyk literacki,
teatralny i krytyk sztuki; przedstawiciel francuskiego
romantyzmu. Był bibliotekarzem księżniczki Matyldy, kuzynki
Napoleona III, która prowadziła znany salon literacki. |
Zbigniew Herbert (1924 -
1998) – polski poeta, eseista, dramatopisarz, autor
słuchowisk; kawaler Orderu Orła Białego. Z wykształcenia
ekonomista, prawnik i filozof. W pewnym okresie zarabiał na
życie sporządzając bibliografie i kwerendy biblioteczne. |
David
Hume (1711-1776 tamże) filozof, pisarz i historyk
urodzony w Szkocji, wychowany w Anglii, żyjący we Francji i
w Anglii. W latach 1752-1757 był bibliotekarzem w Edynburgu. |
Maria Kownacka
(1894-1982) - ulubiona pisarka kilku pokoleń , autorka
popularnego „Plastusiowego pamiętnika” oraz wielu
przeznaczonych dla dzieci powieści, opowiadań, wierszy,
utworów scenicznych i słuchowisk radiowych. Była także
nauczycielką, bibliotekarką i działaczką społeczną.
|
Gottfried Wilhelm Leibniz,
znany także pod nazwiskiem Leibnitz (1646 -1716 w) –
niemiecki filozof, matematyk, prawnik, inżynier–mechanik,
fizyk, historyk i dyplomata. Od r. 1676 sprawował obowiązki
bibliotekarza i historiografa przy dworze hanowerskim.
Stworzył, powszechnie używany do dziś, biblioteczny system
katalogowy, obecnie zwany klasycznym, numerycznym katalogiem
rzeczowym. |
Joachim Lelewel (1786 -
1861) – polski historyk, numizmatyk, poliglota (znał 12
języków), heraldyk i działacz polityczny, bibliotekarz w
Publicznej Bibliotece przy Uniwersytecie w Warszawie. |
Charles-Marie-René
Leconte de Lisle (1818-1894) - francuski poeta,
filozof, filolog klasyczny i krytyk literacki epoki
romantyzmu. W 1873 otrzymał posadę bibliotekarza w Senacie. |
Mao Zedong, Mao Tse-Tung
(1893-1976) - chiński przywódca komunistyczny.
Przewodniczący Komunistycznej Partii Chin. Po skończeniu
szkoły wyjechał na studia do Pekinu, gdzie zarabiał pracując
jako bibliotekarz w bibliotece uniwersyteckiej. |
Golda
Meir (1898-1978)– izraelski polityk, premier
Izraela, minister pracy, spraw zagranicznych. Była czwartym
premierem Izraela, pełniąc to stanowisko od 1969 do 1974
roku. Przed rozpoczęciem kariery politycznej pracowała jako
bibliotekarka. |
Adam Mickiewicz ( 1798
-1855) – jeden z największych polskich poetów, działacz i
publicysta polityczny. Od 1852 aż do wyjazdu do
Konstantynopola pracował w Bibliotece Arsenału w Paryżu. |
Andre
Norton (1912- 2005) - amerykańska pisarka,
przedstawicielka literatury fantasy i science fiction. W
1932 zatrudniła się w zespole bibliotek w Cleveland. Przez
18 lat pracowała jako asystent bibliotekarza w dziecięcej
sekcji Nottingham Branch Library w Cleveland. W latach
1940-1941 pracowała jako bibliotekarka w nadzwyczajnym
wydziale katalogów Biblioteki Kongresowej.
|
Papież Pius XI (Achilles
Ratti ) - (1857 - 1939) włoski kardynał, wizytator papieski,
papież, pracował w Bibliotece Ambrozjańskiej w Mediolanie
(zajmował się tam m.in. konserwatorstwem, muzealnictwem,
zabezpieczaniem starodruków oraz zdobył gruntowną wiedzę
historyczną). |
Marcel Proust (1871-1922) -
francuski pisarz zaliczany do najwybitniejszych prozaików XX
wieku. W 1896 r. pracował jako wolontariusz w Bibliotece
Mazarine. |
Julian Przyboś (1901- 1970)
- poeta, eseista i tłumacz, był jednym z najwybitniejszych
poetów Awangardy Krakowskiej. W grudniu 1939 r. otrzymał
posadę bibliotekarza w Zakładzie Narodowym im. Ossolińskich
we Lwowie. |
Helena Radlińska (1879 -
1954) - znana szerokim kręgom nauczycieli oraz pracowników
społecznych i oświatowych przede wszystkim jako twórca
najbardziej wszechstronnej polskiej szkoły pedagogicznej -
szkoły pedagogiki społecznej. Położyła też ogromne zasługi
dla rozwoju oświaty, była organizatorką i teoretykiem
bibliotekarstwa i badaczem czytelnictwa. |
Stefan
Żeromski (1864 – 1925) polski pisarz, publicysta,
dramaturg, był pomocnikiem bibliotekarza w Bibliotece
Ordynacji Zamojskich w Warszawie. W Szwajcarii pracował jako
bibliotekarz w Muzeum Narodowym Polskim w Raperswilu.
|
|
|